1988’de gerçekleştirilen Şili referandumunu konu alan HAYIR filmi, siyasal bir kampanyayı anlatan en önemli filmlerden biri kuşkusuz. Augusto Pinochet’nin diktatörlüğünü sonlandıran referandumu ve referandum sürecini anlatan film, etkin bir kampanyanın da ipuçlarını gözümüzün önüne sürüyor. Peki nedir bu ipuçları?
- Kampanyaların net bir hedefi ve mesajı vardır. Filmde HAYIR için çalışan koalisyonun, kendilerine ayırılan 15 dakika için kullandıkları ilk reklam filmi sadece Pinochet diktasının insan hakları ihlallerine odaklıdır, halka diktanın kötülüğünü anlatmak amaçlanmıştır. Negatif kampanya neredeyse dünyanın hiç bir yerinde bir işe yaramamıştır. İnsanlar iyi ve olumlu şeyler duymak ister. Umudu aşılayan, gününü kurtaracak ümidi veren mesajları daha etkin bir biçimde algılar. Kararlarının önemli bir bölümünü aklıyla değil, kalbiyle verir. Rakibi ötekileştiren, onu dışlayan bir mesaj ancak rakibin seçmen kitlesinin birbirine daha sıkıca sarılmasına yardımcı olur. O nedenle de filmde, (tabii gerçekte de) kampanyayı kazanmalarını sağlayan reklam filmi eğlenceli bir hal alır. Kampanya mesajı net ve hedefi tam anlatan, seçmeni dışlamayan bir biçimde olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, HAYIR kampanyası partiler üstüdür…
- Her kampanyanın ciddi bir planlaması vardır. Kampanyanın hedefi ve mesajı doğrultusunda iletişim mecraları seçmen segmentlerine gore planlanmalı, uygulanmalıdır. Strateji ve planlama bir kampanyanın kalbidir. Günü kurtaran, rakibe gore tutum belirleyen kampanyaların hiç bir kazanma şansı yoktur. Tabii kampanya hayata geçtikten sonra önceden bilinemeyen durumlar, krizler ortaya çıkabilir. Kampanyayı yöneten ekibin bu durumlar karşısında esnek ve yaratıcı olmasına ihtiyaç vardır.
- Çok ter akıtmadan, çalışmadan seçim kazanılmaz. Kazanmak için ne kadar seçmene ihtiyacınız olduğunu bilmek ve o sayı kadar seçmene ulaşmak gereklidir. Öncelikle kimlere ulaşmak istiyorsunuz? Size seçimi kazandıracak seçmen grupları kimlerdir, kimleri hedeflemelisiniz? Örneğin : Seçmenin neredeyse 2/3 si 18-45 yaş arası. Bu size bir şey anlatıyor mu? Seçimlerde matematik çok önemlidir. O nedenle hedeflenen seçmen sayısı (gerçekçi) kadar iletişim faaliyeti yapmak durumundasınız. Siyasal kampanyacılık jargonunda şöyle bir inanç vardır : Seçmen sayısının yarısından 1 fazlasını hedefleyin, karşımıza çıkan her seçmene de o 1 kişiymiş gibi davranın.
- Kampanyayı kimlerle birlikte yaptığınız, ekibiniz son derece önemlidir. Öncelikle kampanya ekibinin, o hedefi başaracağına inanması her şeyden önemlidir. Başarı konusunda en ufak bir şüpheniz varsa, kampanyanın bir parçası olmayın, sadece gidin ve HAYIR oyunuzu kullanın.
- Sosyal medya, genç seçmene ulaşmak için önemli bir araç olabilir ancak profil fotoğraflarını HAYIR yapmaktan daha yaratıcı, genç nüfusu bu kampanyanın bir parçası yapacak (Y Kuşağı yani) eğlenceli, alternatif bir şeyler yapmakta yarar var. Fakat seçimin esas kazanılacağı yer ise hala sokaktır. Entelektüel tembellik zararlıdır.
- Kampanya bütçesi de önemli bir mesele. Önceden finansal kaynakların düşünülmesi gerekli. Özellikle kitle fonlaması, sivil hareketler için etkin bir çözüm olabilir.
- Kampanyanın hayata geçmesi, yani sokaklara çıkması, bu kampanya adına konuşacak kişilerin seçilmesi emek isteyen bir süreç. Kampanya adına konuşacak, kampanyanın yüzü olacak kişilerin, kapsayıcı, herkesin üzerinde hemfikir olduğu, etik açıdan soru işareti bulunmayan ve tabii bu kampanyaya gönülden inanan kişiler arasından olması esastır.
- Seçimler, değerler üzerinden kazanılır. O nedenle seçmene kaybetmek istemediği değerler kadar, sahip olmak istediği değerler de hatırlatılmalıdır; Parlamenter Demokrasi’nin önemi gibi.
- NO filmi reklam kampanyasına odaklansa da aslında o referandumun kazanılmasında, öğrenci, insan hakları grupları, örgütlü siyasi partiler ve sokaktaki insanların rol aldığını belirtiyor kampanya yöneticileri ve ekliyor, “Pinochet’yi ordunun tümü ve iş dünyası destekliyordu.”
- Medya, sizin kontrolünüzde olmayabilir. Nitekim filmde de cunta denetimindeki televizyon kanalında sadece 15 dakikası vardı, muhalif koalisyonun. Bunu da en yaratıcı, ilgi çekici biçimde kullandılar. Eğer kampanyanın önündeki engeller yerine kazanmaya odaklanırsak ufacık yarıklardan gün ışığının sızması için de elimizden geleni yaparız. Kazanmak uzak değil, hep birlikte başarabiliriz.
Şeyda Taluk 